ادبیات  پارسی
ادبیات  پارسی

ادبیات پارسی

بخش اول:دانستنی های زبان (ضمیر)(پیشرفته)

ضمیر:کلمه ای است که جانشین اسم می شود وتمام نقش عای اسم را می پذیرد.

مانند:

من -تو-ما-ــَــم -ــِــمان-خود و....

بخش اول:دانستنی های زبان ( صفت)(پیشرفته)

صفت:

کلمه ای است که یکی از ویژگی های اسم قبل یا بعد از خود را بیان می کند .

مانند:

این کتاب - هر دانش آموزی - چند قلم - آسمان آبی  و...

بخش اول:دانستنی های زبان ( فعل )(پیشرفته)

فعل:

کلمه ای است که انجام دادن کاری  یا روی دادن حالتی در زمان مشخص نشان می دهد.

مشخصه ی فعل داشتن شناسه است.

مانند:است-گرفت-خورد و...

بخش اول:دانستنی های زبان ( اسم )(پیشرفته)

اسم:

کلمه ای است که برای نامیدن انسان ، حیوان و اشیا (کسی یا چیزی )یا مفهومی به کار می رود.

مانند:

علی-گاو-لیوان و....

بخش اول:دانستنی های زبان (جمله)

جمله:

کلمه یا کلماتی است  که پیامی را از گوینده به شنونده یا از نویسنده به خواننده منتقل می کند.

جمله معمولا از نهاد و گزاره تشکیل می شود.

مثال:

آیا هوا سرد است ؟

نهاد           گزاره



جمله ی مستقل:

بزرگ ترین واحد جمله است که از یک یا چند جمله ی ساده درست می شود.

به عبارت دیگر ، کلمه یا کلماتی که پیام کاملی را از گوینده به شنونده منتقل

 می کند.

در زبان فارسی هفت نوع کلمه وجود دارد که عبارت اند از:

فعلاسم ضمیرصفتقیدحرفشبه جمله

بخش اول:دانستنی های زبان (گروه )(پیشرفته)

   گروه:

از به هم پیوستن یک یا چند واژه که نقش واحدی در یک جمله دارند ، گروه به وجود می آید .

    مانند: سبزه ی - مفهوم درستکاریزیبا-مهتاب.  و..



    هر گروه می تواند برای خود وابسته داشته باشد  یا نداشته باشد.



   گروه ها در جمله به سه دسته تقسیم می شوند : گروه اسمی  - گروه فعلی - گروه قیدی



    گروه اسمی در جمله نقش های متفاوتی مانند: نهادی -متممی - مفعولی - مسندی  و... می پذیرد.



    نکته 3؟

هسته ی گروه اسمی ، نقش اصلی دارد و اولین کلمه ای است که کسره می گیرد.




بخش اول:دانستنی های زبان ( واژه )(پیشرفته)

    واژه : سومین واحد زبان است که از یک یا چند تکواژدرست می شود ؛

مانند : سبزه- درخت-مهتاب-می روند و....


بخش اول:دانستنی های زبان ( تکواژ)

    تکواژدومین واحد زبان است  که از یک یا چند واج ساخته می شود ؛ مانند : بر-با-کتاب-دریا-مند و...



     نشانه ی تکواژبودن آن است  که هریک از تکواژ ها ، در ساخت واحد دیگر به کار می روند .



    تکواژها به دو گروه (( آزاد )) و (( بسته)) تقسیم می شوند.



    تکواژآزاد:  تکواژ هایی هستند که به تنهایی معنای مستقلی دارند ؛ مانند ؛ داد-دست-باد و....



    تکواژبسته : تکواژ هایی هستند که به تنهایی معنای مستقلی  ندارند ؛ مانند : بان-بی -زار و....



     خورده بودیم :  خورد+ه+بود+یم       از چهار تکواژدرست شده است.

      درست کاری : درست+کار+ی               از سه تکواژ درست شده است.



     نکته1؟

    هر فعلی حد اقل دو تکواژاست ؛ یعنی یک بن و دیگری شناسه . مثل :رفتند : رفت+ند

    فعل های سوم شخص مفرد ماضی با شناسه ی  Q(صفر) است .  مانند : رفت ؛رفت+Q دوتکواژاست .

      مردِ دانا : مرد+  ِ  +دان +ا+تر پنج تکواژاست.



   نکته 2؟ 

نقش نمای اضافه(  ِ  ) هم ،یک تکواژاست و هم یک  واژه به حساب می آید.





بخش اول:دانستنی های زبان ( هجا)

    هجا : به هریک از این الگو های زبان فارسی ، یک بخش یا هجا می گویند .

 در دوره ی دبستان به  این ، بخش کردن می گویند .


بخش اول:دانستنی های زبان (واج )(پیشرفته)

    واج ترین کوچک واحد سخن است ، که تنها صوت دارد ، اما معنا ندارد ،  ولی با عث تغییر معنا می شود.



     واج ، به دوقسمت ((صامت))و((مصوت))تقسیم می شود .



  صامت: مجموعه ی الفبای زبان فارسی که ((32))واج هستند:( الف/ب/پ/و....../ن/و/ی)



  مصوت :شش واج صدادار هستند که  به دو دسته ی مصوت بلند و مصوت کوتاه تقسیم می شوند.

شامل((  َ   َ   ُ   )) مصوت های بلند((  آ  ،  ای   ،    او))



   در زبان فارسی همیشه صامت ها با مصوت ها خوانده می شود و هیچ صامتی به تنهایی تلفظ نمی شود.



  تفاوت واج با حرف :واج آوا یا صداست ؛ اما حرف شکل نوشتاری  است .

    مثال :((خواهر))  (واج) (خ/ ، / ا / ، / ه / ، /  َََََََ / ، / ر ////(حرف) ((خ)) ((و)) ((  آ  ))  ((  ه  ))  ((   ر  ))



    در کلمات دو تلفظی  مثل ؛ ((مهربان)) یا((روزگار))  بهتر است شکل سه  هجایی آن را در ننظر بگیریم. 

    مهربان / م/ ، / َ / ، /  ه / ، / ر / ، /  َ  / ، /ب/ ، /ا / ، /ن/



  الگو  ی هجاهای  زبان  فارسی  به سه نوع است:

  1-صامت + مصوت =  بَ - با

  2-صامت+مصوت+صامت +بَر-بار-داد

  3-صامت+مصوت+صامت+صامت= نیست - ساخت



   مصوت های کوتاه ، همیشه مصوت هستند ؛ اما مصوت های بلند ، تنها زمانی که دومین واج هجا باشد ، مصوت به شمار می آیند.



    *((  ا  ))  ((ی))  ((و))در واژه ی (( ابر  ))  ((  دِ ی )) و((رُو )) (به معنی رفتن )صامت هستند.

   *((  ا  ))  (( ی ))  (( و)) در واژه  های ((دیروز)) ((ما)) و (( رو ))  (به معنی صورت)مصوت هستند.



     حروفی که نماینده ی چند واج است ؛  

      1-((و)) صامت :  ,ورزش              مصوت : تو - مو

     2-((  ا  ))  صامت  :  ابر - ایران      مصوت :  بابا

     3-(( ه ))  صامت :  بَه - بِه - مَه    مصوت : مانده - نه

      4- ((ی)) صامت :  نای- دیماه          مصوت : ایران  - مجری